Jakie powinno wyglądać utrzymanie starszego konia? Iście królewsko, rzecz jasna - właściciele tych koni na pewno to potwierdzą. Na pewno zgodzą się też, że wraz z wiekiem seniorom przybywa nie tylko klasy, ale i specjalnych wymagań w opiece. Starszy koń ma specyficzne potrzeby, przeważnie wyższe niż końska młodzież - niezależnie od tego, czy pozostaje on w lekkiej pracy, sporcie wyczynowym, czy już cieszy się złotymi latami emerytury na pastwisku.

Wraz z upływem lat organizm zwierzęcia przechodzi szereg zmian, a z czasem mogą pojawiać się typowe objawy procesu starzenia: trudność w utrzymaniu prawidłowej wagi i mięśni, problemy dentystyczne, niedobory objawiające się osłabieniem sierści i kopyt... W zwalczaniu następstw tych tendencji pomoże nam holistyczna, wielowymiarowa opieka, ponieważ należyta opieka nad koniem starszym to nie tylko dodatkowa marchewka do żłobu, ale także troska spełniająca potrzeby gatunku na piątkę z plusem. No, i dodatkowa marchewka do żłobu też. :-)

Jak utrzymać końskiego seniora w dobrej formie?

Prawidłowa opieka nad starszymi końmi stanowić może nie lada wyzwanie. Utrzymanie konia seniora jednak nie musi być dla nas tak skomplikowane, jeśli spróbujemy przestrzegać kilku najważniejszych zasad.

Przede wszystkim- ruch!

Ruch u starszych koni to podstawa. W wielu przypadkach nie musimy zrywać z aktywnością wymuszoną lub dobrowolną zaraz po zakończeniu kariery naszego zwierzaka. Aby kondycja starszego konia nie spadała, a jego układ kostno-stawowy pozostawał elastyczny, silny i sprawny możemy łatwo zapewnić mu przestrzeń oraz okazję do zapracowania ciałem - także poza wybiegiem. Jeśli okoliczności zmuszą nas do zakończenia treningów, nawet regularne spacery po zróżnicowanym terenie czy odrobina ćwiczeń areobowych będą istotnym czynnikiem chociażby w powstrzymywaniem skutków choroby zwyrodnieniowej. Każda aktywność fizyczna będzie dobra!

Ponadto, opieka fizjoterapeutyczna nad koniem starszym może okazać się nieoceniona, gdy nasz podopieczny boryka się z degenerującą mobilnością własnego ciała - mięśnie starszych koni nierzadko z czasem słabną i sztywnieją. Warto wspomnieć także o kopytach - regularne werkowanie jest tak samo istotne przy utrzymaniu starszego konia w ruchu, co stały nadzór przy rozwoju młodego zwierzęcia - proces starzenia potrafi uwydatnić wady postawy, które dotychczas sprawne ciało z powodzeniem kompensowało. Profilaktyczna opieka nad kopytami pozwoli nam te wady kontrolować. :-)

Warto zaprzyjaźnić się z weterynarzem

Opieka nad starszym koniem często obejmuje również troskę o konie cierpiące na zwyrodnienia, schorzenia metaboliczne, wrzody, czy trudności z oddychaniem. Czasami to kompleksowy zakres działań. Geriatria koni lub ogólnie nazwane problemy zdrowotne koni starszych to wielowątkowa dziedzina, gdzie jedynie współpraca różnych specjalistów i regularne konsultacje zagwarantują nam udane leczenie bądź utrzymanie seniora w zdrowiu. Stan uzębienia, leczenie zwyrodnień stawów, wsparcie układu immunologicznego, opieka nad kopytami, badanie krwi, okresowe badanie kału, czasem także nowotwory u starszych koni... 

Jakkolwiek nieprzyjemne może wydawać się nawiązanie bliższej współpracy z dietetykiem, lekarzem, kowalem czy fizjoterapeutą, warto to zrobić. Stan zdrowia starszego konia nie zawsze podlega wpływom właściciela w pełni. W grę wchodzą przecież rasa, historia konia, często i zwykły przypadek - pomimo tego, warto działać tam, gdzie jest na to możliwość. A właściciele seniorów zdrowych i w pełni sprawnych mogą spać spokojnie. :-)

Dieta dla starszego konia, czyli jaka?

Zapotrzebowanie żywieniowe koni starszych różni się od diety młodszych zwierząt. Gdy słabnie metabolizm, powinniśmy uwzględnić to w układaniu dawki pokarmowej. Niezmiennie, podstawę żywienia stanowi włókno/węglowodany strukturalne/błonnik; najlepiej w formie siana, pastwiska, a gdy przeżuwanie pokarmu jest utrudnione - w formie meszu, trawokulek lub sieczki (pamiętajmy, że sieczka powinna być łatwa w przeżuwaniu i nie podrażniać ścian żołądka). Pokarm włóknisty zapewnia ciągłość pracy układu pokarmowego, buforuje jego kwasy i zaspokaja potrzebę behawioralną przeżuwania. Te wytyczne są istotne także przy żywieniu koni z chorobą wrzodową.

Dieta dla starszego konia powinna również uwzględniać spadek kondycji i narastające trudności w utrzymaniu masy mięśniowej: tutaj istotną rolę odgrywa białko budulcowe (z naciskiem na aminokwasy egzogenne) oraz tłuszcze, zwłaszcza omega-3 i -6 w odpowiednich proporcjach, a także kontrola ilości węglowodanów niestrukturalnych/ cukrów prostych w diecie. Gotowe mieszanki z przeznaczeniem dla seniorów oraz aktywnych koni starszych stanowią spore ułatwienie dla zachowania tych komponentów w prawidłowych proporcjach - warto postawić na pasze zatwierdzone weterynaryjnie.

Dla seniorów na spokojnej emeryturze paszowe uzupełnienie siana powinno zaspokajać jego podstawowe potrzeby na składniki odżywcze. Nasz wybór powinien uwzględniać takie mieszanki, które nadadzą się dla koni z problemami w uzębieniu i chorobliwych, unikając nadmiernej kaloryczności i dużej ilości cukrów prostych.

Aby wychodzić naprzeciw osłabionej wchłanialności układu trawiennego, suplementacja mikro- oraz makroskładników w diecie seniora powinna być łatwa - najlepiej z wykorzystaniem nośnika o wysokiej biodostępności i wspierająca perystaltykę jelit. Dodatkowo wdrożone suplementy na stawy dla seniorów z dodatkiem MSM i glukozaminy złagodzą sztywności w ruchu, także wesprą leczenie zwyrodnień stawów. Przydałoby się także, żebyśmy uwzględnili zwiększone zapotrzebowania witaminowe naszych podopiecznych.

Dobry zwyczaj - nie porzucaj

Kondycja starszych koni nierzadko spada wraz z ich wiekiem- to fakt. Nie musimy jednak posyłać naszego podopiecznego do "domu starców" natychmiast po usłyszeniu zalecenia weterynarza. Są ludzie, którzy kochają końskich seniorów i opieka nad stadami starszych koni to ich pasja, ale czy nasz ukochany zwierzak na pewno chciałby się z nami rozstawać? Koniec kariery sportowej nie równa się kresowi życia seniora. Zapewnijmy mu emeryturę w zdrowiu oraz szczęściu u naszego boku, aby wciąż mógł cieszyć się pełnią swoich sił obok właściciela.